తెలుగు సినిమా చారిత్రక తప్పిదాలు

తమిళ సినిమా వారి మొదటి టాకీ చిత్రంగా చెప్పుకునే కాళిదాస్ నిజానికి తెలుగు సినిమా. చరిత్ర పుస్తకాల్లో ఇదొక పెద్ద తప్పిదం. కాళిదాస్‌ సినిమాలో.. తమిళ డైలాగ్‌ లేదు. మన సినిమా: ఫస్ట్ రీల్ అనే పుస్తకంలో వాస్తవాలు మరియు ఆధారాలతో బయటపెట్టిన రచయిత రెంటాల జయదేవ్.. దక్షిణ భారత సినిమా గురించి మరియు తప్పుల గురించి మరింతగా వెల్లడించారు.

భారతీయ సినిమా వందేళ్లు పూర్తి చేసుకుంది. తెలుగు సినిమా 2032లో వందేళ్లు పూర్తి చేసుకోబోతోంది. అది చాలా దగ్గరలో ఉంది. దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే నిర్మించి దర్శకత్వం వహించిన తొలి భారతీయ చలనచిత్రం రాజా హరిశ్చంద్ర మే 3, 1913న విడుదలైంది. ఇది మొదటి మూకీ సినిమా. అప్పట్లో పెద్ద హిట్ అయ్యింది. భారతీయ సినిమా అలా ప్రారంభమైంది. పెద్ద తెర పై సినిమా యొక్క కొత్త శకాన్ని ప్రారంభించిన వ్యక్తి ఫాల్కే. ఆ తర్వాత తొలి భారతీయ టాకీ సినిమా ‘ఆలం ఆరా’ మార్చి 14, 1931న విడుదలైంది.

1931 అక్టోబర్ 31న విడుదలైన తొలి దక్షిణ భారత భాషా టాకీ చిత్రం ‘కాళిదాస్‌’కి దర్శకత్వం వహించి ‘ఆలం ఆరా’కి పని చేసింది హెచ్‌ఎం రెడ్డి. తర్వాత తొలి పూర్తి తెలుగు చలనచిత్రం ‘భక్త ప్రహ్లాద’ 1932 ఫిబ్రవరిలో విడుదలైంది. ‘కాళిదాస్’ చిత్రానికి దర్శకత్వం వహించిన హెచ్‌ఎం రెడ్డి ఈ తెలుగు చిత్రాన్ని రూపొందించారు. తెలుగు టాకీ చిత్రం కొన్ని నెలల తర్వాత, మొదటి తమిళ టాకీ చిత్రం ‘రాజా హరిశ్చంద్ర’ ఏప్రిల్ 9, 1932న విడుదలైంది. తొలి కన్నడ టాకీ చిత్రం ‘సతీ సులోచన’ మార్చి 3, 1934న విడుదలైంది. అయితే.. తొలి కన్నడ చిత్రానికి దర్శకత్వం వహించింది తెలుగు వ్యక్తి వై.వి.రావు కావడం విశేషం. తొలి మలయాళ టాకీ చిత్రం ‘బాలన్‌’ 1938లో విడుదలైంది.

భారతదేశంలో సినిమా వందేళ్లు పూర్తి చేసుకున్నా, తెలుగు, తమిళ సినిమాలూ 93 ఏళ్లు పూర్తి చేసుకున్నా, కొద్ది రోజుల క్రితం వరకు భారతీయ సినిమా, తెలుగు, తమిళ, కన్నడ సినిమాల చరిత్ర పై సరైన గ్రంథం రాయలేదు. సినిమా జర్నలిస్టు రెంటాల జయదేవ దాదాపు 25 ఏళ్ల పాటు భారతీయ, దక్షిణ భారత సినిమాల్లో అపారమైన పరిశోధనలు చేసి ‘మన సినిమా: ఫస్ట్ రీల్’ అనే పుస్తకాన్ని ప్రచురించారు. ఈ పుస్తకంలో, అతను కొన్ని చారిత్రక తప్పిదాలను ఎత్తి చూపాడు. ముఖ్యంగా దక్షిణ భారత సినిమా, ఇది వరకు తప్పులతో అంచనా వేయబడిందని తెలియచేస్తూ.. తన పుస్తకంలో, అతను ఆధారాలు మరియు వాస్తవాలను అందించారు.

మొదటి దక్షిణ భారత భాషా టాకీ చిత్రమైన కాళిదాస్ ను తెలుగు సినిమా విస్మరించడం.. విచారకరం. అయితే.. ‘కాళిదాస్’ తమ మొదటి తమిళ సినిమా అని తమిళ సినీ పరిశ్రమ క్లెయిమ్ చేస్తోంది. వాస్తవానికి ఈ చిత్రంలో తమిళ డైలాగ్‌లు లేవు. ఈ 9-రీళ్ల చిత్రం ‘కాళిదాస్’ అధ్యాయంలో తెలుగు డైలాగులు మరియు పాటలతో కూడిన నాలుగు రీళ్లను కలిగి ఉన్నందున, తెలుగు చలనచిత్ర పరిశ్రమ ‘కాళిదాస్’ను మొదటి తెలుగు టాకీ చిత్రంగా క్లెయిమ్ చేయవచ్చు. ఇందులో తమిళ డైలాగులు లేవు.

“ఈ చిత్రం ‘కాళిదాస్’ గురించి చేసిన పరిశోధనలో, ఇది కేవలం ఒక సినిమా కాదని, ఇందులో మూడు చిత్రాల కార్యక్రమం ఉంటుందని రుజువు ఇచ్చాను. మొదటి మూడు రీళ్లలో తమిళ దేశభక్తి గీతాలు, ప్రేమ గీతాలు, నృత్యం మరియు కీర్తనలు కనిపిస్తాయి. తదుపరి నాలుగు రీల్స్ కాళిదాస్ గురించి.. కామెడీ మరియు అతని ప్రేమ గురించి రెండు ముఖ్యమైన సంఘటనలు చూపించబడ్డాయి. ఎపిసోడ్ మొత్తం తెలుగు డైలాగులు, పాటలతో సాగుతుంది. మిగిలిన రెండు రీళ్లలో అప్పట్లో ‘కురట్టి’ నృత్యంగా ప్రసిద్ధి చెందిన రాజ్యలక్ష్మి నృత్యం కనిపిస్తుంది. ఆమె కాళిదాస్‌లో కూడా కథానాయికగా నటించింది” అని రచయిత జయదేవ్ చెప్పారు.

తమిళ పాటలు ఉన్నప్పటికీ తమిళ డైలాగ్‌లు లేవు. ‘కాళిదాస్’ సినిమాలోని ప్రధాన భాగం పూర్తిగా తెలుగులోనే రూపొందింది. కాబట్టి, తెలుగు ఫిల్మ్ ఇండస్ట్రీ ఈ ‘కాళిదాస్’ని తమ మొదటి టాకీ చిత్రంగా చెప్పుకోవాలి కానీ.. అలా చెప్పుకోకపోవడం విచారకరం. ఈ చిత్రాన్ని తమిళ చిత్ర పరిశ్రమకు ఇవ్వడంతో.. వారు తమ మొదటి టాకీ చిత్రంగా ప్రచారం చేసారని రచయిత పూర్తి రుజువుతో బయట పెట్టారు. “నేను చాలా సంవత్సరాలు పరిశోధన చేసినప్పుడు, నాకు ‘కాళిదాస్’ సినిమా గురించి ఒక రివ్యూ దొరికింది. ‘పొన్నియిన్ సెల్వన్’ (తరువాత ఈ నవల మణిరత్నం అదే పేరుతో సినిమాగా తీశారు) రచయిత కల్కి ‘ఆనంద్ వికటన్’లో ‘కాళిదాస్’ గురించి ఈ సినిమాలో తమిళ డైలాగులు లేవని చెప్పార్నారు జయదేవ్.

తమిళ సినిమా చరిత్ర పుస్తకాలు మరియు వికీపీడియాలో మరో పెద్ద తప్పు జరిగింది. కాళిదాసు మూవీలో కథానాయకుడు తమిళ నటుడు పిజి వెంకటేశన్ అని, కొందరు నరసింహారావు, పి శ్రీనివాసరావు పేర్లు చెబుతున్నారు. కానీ.. అది పూర్తిగా తప్పు. కాళిదాసు పాత్రలో విఆర్ గంగాధర్ నటించారు. ఆయన తెలుగు వ్యక్తి. ఈ ‘కాళిదాస్’లో ఎల్వీ ప్రసాద్ కూడా చిన్న పాత్రలో నటించారు. అలా 1931 అక్టోబరు 31న విడుదలైన ‘కాళిదాసు’లో తొలి తెలుగు డైలాగులు, పాటలు తెర పైకి వచ్చాయి. కానీ మన తెలుగు చిత్ర పరిశ్రమ మాత్రం తొలి తెలుగు టాకీ ‘భక్త ప్రహ్లాద’ అని చెప్పిన ఫిబ్రవరి 6న పుట్టిన రోజు జరుపుకుంటోంది. 1932లో ఇదే తేదీన విడుదలైంది. నిజానికి, మొదటి పూర్తి తమిళ టాకీ చిత్రం ‘రాజా హరిశ్చంద్ర’ ఏప్రిల్ 9న విడుదలైంది, 1932, వారు తమ తమిళ సినిమా దినోత్సవంగా జరుపుకోవాలి.

ఇంతకు ముందు 2011లో రచయిత తప్పును కూడా సరిదిద్దుకున్నారు. అసలు 1931 సెప్టెంబర్ 15న ‘భక్త ప్రహ్లాద’ విడుదలైందని ఇండస్ట్రీలోని కొందరు పెద్దలు చెప్పడంతో నిజానికి తెలుగు సినిమా పుట్టిన రోజు సెప్టెంబర్ 15న జరుపుకున్నారు. కానీ 2011లో రెంటాల జయదేవ్. , సెప్టెంబరులో కాకుండా ఫిబ్రవరి 6న సినిమా విడుదలైందని ఆధారాలతో తప్పును సరిదిద్దారు. 2011 నుంచి తెలుగు సినిమా పుట్టినరోజు ఫిబ్రవరి 6కి మార్చబడింది. దానిని జయదేవ్ సరిదిద్దారు. తన పరిశోధనకు నంది అవార్డు కూడా వచ్చింది. ‘కాళిదాస్‌’ సినిమాలోని తప్పును ఎందుకు సరిదిద్దలేకపోయారని అడిగినప్పుడు, ‘అప్పట్లో నా పరిశోధన పూర్తి కాలేదు. నేను మరిన్ని పరిశోధనల తర్వాత దీనిని కనుగొన్నాను అని చెప్పారు.

‘కాళిదాస్’ కోసం అప్పట్లో తమిళ, తెలుగు సినిమా అని పేపర్లలో ప్రకటనలు ఇచ్చారు. “మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో అప్పట్లో సమానంగా ఉన్న తెలుగు మరియు తమిళ ప్రేక్షకులను ఆకర్షించాలని మేకర్స్ కోరుకున్నారు. అందుకే అలా ప్రకటన ఇచ్చారు’’ అని జయదేవ్ అభిప్రాయపడ్డారు. ‘కాళిదాస్’ అధ్యాయం కేవలం నాలుగు రీళ్లలో రూపొందించబడింది, ఇది చాలా చిన్నది మరియు ప్రేక్షకులు చూడటానికి రాకపోవచ్చు. అందుకే ఈ సినిమాకు ముందు, తర్వాత కొన్ని రీళ్లను దర్శకుడు జోడించాడు. “అందుకే దీనిని మూడు చిత్రాల కార్యక్రమం అంటారు.

ముందుగా టీపీ రాజ్యలక్ష్మికి ఓ పాట ఇచ్చి పాడమని అడిగారు. ఆమె పాడింది. అప్పుడు వారు ఆమెను పాడమని మరియు నృత్యం చేయమని అడిగారు. ఆమె పాటలు మరియు నృత్యాలను రికార్డ్ చేశారు. ఆమె అప్పట్లో కురట్టి నృత్యంతో పాపులర్ అయింది. అలాగే, ‘కాళిదాస్’ చిత్రానికి తమిళంలో రాసి తెలుగులో అందించిన డైలాగులను హెచ్‌ఎం రెడ్డి తనకు అందించారని ఆమె ఒక ఇంటర్వ్యూలో స్పష్టంగా చెప్పారు. కాబట్టి ‘కాళిదాస్’ మొదటి తెలుగు టాకీ చిత్రం. దీనిని తమిళ సినిమా తప్పుగా పేర్కొంది ”అని జయదేవ్ అన్నారు. రచయిత టిపి రాజ్యలక్ష్మి ఇంటర్వ్యూకి రుజువు ఇచ్చారు. అలాగే ఎల్‌వి ప్రసాద్ ఒక ఇంటర్వ్యూలో ‘కాళిదాస్’ గురించి చెప్పారు. 1932 ఫిబ్రవరి 6న విడుదలైన పూర్తి తెలుగు టాకీ చిత్రం ఖచ్చితంగా ‘భక్త ప్రహ్లాద’ అని ఆయన తెలిపారు.

కన్నడ చిత్రసీమలో వారి తొలి కథానాయిక విషయంలో మరో పెద్ద పొరపాటు జరుగుతోంది. తొలి కన్నడ టాకీ చిత్రం ‘సతీ సులోచన’లో త్రిపురాంబ కథానాయికగా నటించింది. కానీ కన్నడ చలనచిత్ర పరిశ్రమ మరియు చరిత్రకారులు, మరియు వికీపీడియా అందరూ త్రిపురాంబ యొక్క తప్పుడు చిత్రాన్ని చూపిస్తున్నారు. “ఈ రోజు వరకు అది చూపుతున్న చిత్రం త్రిపురాంబ కాదు. కానీ అది 1946లో విడుదలైన తమిళ చిత్రం ‘సులోచన’లో సులోచన పాత్ర పోషించిన తమిళ నటి KLV వసంతది. రచయిత అసలు త్రిపురాంబ చిత్రాన్ని మరియు ఆమె తమిళ చిత్రం నుండి KLV వసంత చిత్రాన్ని కూడా పంచుకున్నారు. వాస్తవానికి కన్నడ చిత్ర పరిశ్రమ ప్రజలు దీనిని ఊహించారు. అది త్రిపురాంబ. ఈ పెద్ద చారిత్రక తప్పిదాలు మరియు అనేక ఇతర ఆసక్తికరమైన విషయాలు జయదేయ పుస్తకం ‘మన సినిమా: ఫస్ట్ రీల్’లో చోటు చేసుకున్నాయి. సినిమా రీసెర్చ్ కోసం న్యూఢిల్లీ, పుణె, చెన్నై, బెంగళూరు, విశాఖపట్నం, విజయవాడ, కోల్‌కతా, వేటపాలెం ఇలా అనేక ప్రాంతాలకు వెళ్లానని… ఈ పుస్తకం తెలుగులో ప్రచురించబడినప్పటికీ, దీనిని ఇతర భాషలలోకి అనువదించాలి, ఎందుకంటే.. ఇది కేవలం భారతీయ సినిమా గురించి తెలియచేసే పుస్తకం మాత్రమే కాదు.. ఇది గొప్ప జ్ఞానాన్ని అందించేది.. నిధిలా ఎంతో విలువైనది.

– సురేష్ కవిరాయని